Asteroid 2012 DA14’ün “Tehlikesiz” Yakın Geçişi…
2012 DA14 adı verilen yaklaşık 50m büyüklüğündeki bir asteroid, şu anki hesaplara göre, 15 Şubat 2013 gecesi Dünya yüzeyine 22.500km uzaklıktan geçecek. Söz konusu asteroid, büyüklük ve uzaklık ölçüleriyle, bu güne kadar tespit edilenlerin en dikkat çekici olanı. Zira şimdiye kadar bu büyüklükte ve bu kadar yakından geçen bir asteroid tespiti olmadı. Şanslıyız ki yaklaşık 100 yıl sonra çok daha yakınımızdan geçeceği hesaplanan 2012 DA14’ün dünyamızla çarpışma ihtimali yok denecek kadar az! Bununla beraber bildirilen tarih ve saatte yeryüzüne pek çok suni uydu yörüngesinden daha yakın olacağı da unutulmamalı. Yine Şubat ortasına (16 Şubat’a) denk geleceği hesaplanan 2110 yılındaki geçişinde ise, yeryüzüne çok daha fazla sokulacağından (4500km’ye kadar!), zamanın insanlarını daha fazla tedirgin edecek her halde…
15 Şubat 2013 gecesi en yakın noktaya ulaşacak olan Asteroid, insan gözü ile değil ama, orta büyüklükte bir dürbünle görülebilecek parlaklıkta olacak. Ancak, dakikada yaklaşık bir buçuk Ay çapı mesafe katedecek derecede yüksek olan hızı (saatte 28.000km!), el ile sağlanamayacak kadar hassas bir takip gerektirmekte. Böyle bir gök cisminin dünyamıza çarpması hâlinde yaratacağı muhtemel etkilere gelince: Bu büyüklükte bir asteroidin karaya çarpması sonucu yaklaşık 1km çapında ve 150m derinliğinde bir çukur açılacağı, şiddetli bir sarsıntı oluşacağı ve yerleşim bölgesine düşmesi durumunda çarpışma merkezli 3km çapında bir alanda bütün yapıların yıkılacağı hesaplanmakta…1908 yılında, 2012 DA14 ile hemen hemen aynı büyüklükte olduğu tahmin edilen asteroid olması muhtemel bir cismin, alt atmosfer tabakalarına kadar sokularak, Rusya’nın Tunguska yöresini âdeta “sıyırdığı” ve büyük tahribata yol açtığı hâlâ hafızalarda. Etkileşim sırasındaoluşturduğu basınç dalgasının yüzlerce kilometre karelik alandaki ağaçları devirmiş ve atmosferik sürtünme sonucu meydana getirdiği sıcaklığın büyük yangınlar çıkarmış olması, bu türden göksel karşılaşmaların yıkıcı sonuçlarına dair yakın tarihli cazip bir örnektir…
İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü asteroid çalışma grubu olarak, 15 Şubat 2013 gecesi Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ulupınar Astrofizik Gözlemevi’nde bulunan 60cm açıklıklı teleskopumuz ile 2012 DA14 asteroidini takipte olacak, hava şartlarının elvermesi halinde, sürekli gözlemle koordinatlarını belirleyecek veyörüngesini tespit etmeye çalışacağız.
Prof. Dr. Adnan ÖKTEN
Yrd. Doç. Dr. Mevlânâ BAŞAL
İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi
Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü